Na sesji plenarnej w Strasburgu 14 marca 2023 roku Parlament Europejski (PE) przyjął stanowisko w sprawie dyrektywy o charakterystyce energetycznej budynków (EPBD).
To „przekonujący argument za renowacją budynków” – jak stwierdził europoseł Ciaran Cuffe (IE, Greens/EFA), główny sprawozdawca w sprawie EPBD, ponieważ tekst ITRE został zatwierdzony z niewielkimi zmianami na sesji plenarnej.
Wojna w Ukrainie uwydatniła, jak bardzo europejskie rodziny, szkoły, biura i przedsiębiorstwa są narażone na podwyżki cen energii. Ponieważ 40% energii zużywanej w UE jest pochłaniane przez budynki, to właśnie poprawa efektywności energetycznej tego sektora może radykalnie zmniejszyć naszą zależność energetyczną.
Przewodnicząca Von der Leyen, przemawiając podczas Renovate Europe Day 2022 stwierdziła, że „w obliczu wojny oraz kryzysu energetycznego, argumenty przemawiające za falą renowacji stały się jeszcze bardziej naglące. Inwestowanie w renowację to opcja, której nie można zarzucić.”
Przyjmując stanowisko w sprawie EPBD, Parlament Europejski wykazał swoje zaangażowanie na rzecz cięcia importu energii, poprawy stanu milionów domów i obniżenia dzięki temu wskaźników ubóstwa energetycznego, które w ostatnim czasie wzrastały na skutek rosnących cen nośników energii.
Modernizacja energetyczna europejskich budynków to nie koszt, ale inwestycja w naszą wspólną przyszłość. Państwa członkowskie wydały ostatniej zimy ponad 700 mld euro w postaci bezpośredniego wsparcia finansowego, przede wszystkim dotacji, na przeciwdziałanie skutkom rosnących cen energii dla firm i gospodarstw domowych. Określenie jasnych ram regulacyjnych dla sektora budynków przez wprowadzenie minimalnych standardów charakterystyki energetycznej (MEPS) dla istniejących budynków w dyrektywie EPBD to kluczowe rozwiązanie definiujące długofalowy harmonogram zmian, co jest absolutnie niezbędne do przeprowadzenia procesu renowacji budynków w sposób zrównoważony i w szybszym tempie, adekwatnym do wyzwań, którym musimy stawić czoło.
Dyrektor kampanii Renovate Europe, Adrian Joyce, który rok temu odwiedził Polskę, aby podczas konferencji Stowarzyszenia Fala Renowacji opowiedzieć o najbardziej skutecznych programach wsparcia modernizacji w państwach Unii Europejskiej określił ostatnie głosowanie w Parlamencie Europejskim jako „ważny krok we właściwym kierunku, który zmniejszy uzależnienie Europy od importowanych paliw kopalnych”. Dyrektywa budynkowa to szansa na przełożenie politycznego dyskursu o ograniczeniu importu energii na konkretne działania.
Wprowadzenie minimalnych standardów charakterystyki energetycznej (MEPS) dla istniejących budynków jest głównym elementem dyrektywy, przy czym budynki niemieszkalne mają osiągnąć klasę D do 2030 roku, a budynki mieszkalne klasę D do 2033 r. Kompromisowy tekst dyrektywy wszystkie główne partie polityczne uzgodniły w ramach negocjacji na forum Komisji Energii (ITRE). Plan dopuszcza odstępstwa od realizacji standardowego tempa renowacji dla szczególnych typów budynków (np. pod ochroną konserwatorską, czy części budynków mieszkaniowych) w uzasadnionych przypadkach. Dyrektywa mobilizuje także dodatkowe finansowanie na wsparcie modernizacji budynków, czy dodatkowe instrumenty wsparcia takie jak punkty kompleksowego doradztwa.
Kolejnym etapem są finalne negocjacje trójstronne na forum Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej i Rady, podczas których zostanie wypracowany ostateczny projekt rozwiązań prawnych.
Modernizacja budynków jest kluczowym elementem odpowiedzi Unii Europejskiej na kryzys energetyczny oraz klimatyczny, a więc mamy nadzieję na przyjęcie ambitnego planu, który z jednej strony trwale zabezpieczy mieszkańców przed gwałtownym wzrostem kosztów ciepła i energii, a z drugiej pozwoli firmom oraz państwom unijnym na wzmocnienie potencjału europejskiego przemysłu i zbudowanie kapitału społecznego oraz kadr potrzebnych do realizacji fali renowacji.
